آموزش مقدماتی نت خوانی و خواندن تبلچر گیتار

نت خوانی یکی از راه‌های یادگیری قطعات موسیقی است. گاهی نت‌های گیتار با تبلچر همراه هستند، که نواختن قطعه را ساده‌تر می‌کند. در این آموزش، اصول پایه‌ای خواندن نت و تبلچر را یاد می‌گیرید.
 

پیشنهاد می کنیم مطلب فرت برد و آشنایی با نت های گیتار را نیز مشاهده کنید.

تبلچر

تب یا تبلچر، یک روش نت‌نویسی است که برای یادگیری سریع‌تر آهنگ برای نوازندگی با سازهای دارای سیم استفاده می‌شود.، تبلچر گیتار دارای ۶ خط افقی است، که سیم‌ها را را نشان می‌دهند. خط بالایی سیم اول (باریک‌ترین سیم) و خط پایین سیم ششم (سیم بیس) است. روی هر خط شماره‌هایی نوشته شده که در اصل شماره‌ی فرتی هستند که باید آن را نواخت. تبلچر زمان‌بندی نت‌ها را مشخص نمی‌کند، به همین دلیل بسیاری از اوقات به همراه نت‌های آهنگ نوشته می‌شود تا بتوانید ضرب‌ها را با استفاده از نت مشاهده کنید.
 

فیلم آموزش تبلچر در گیتار

 

خواندن تبلچر

تبلچرها از چپ به راست خوانده می‌شوند. برای اجرای آهنگ با استفاده از تبلچر، بهتر است نخست آهنگ را بشنوید و ریتم آن را از طریق شنیدن یاد بگیرید. در تصویر پایین نت‌های آهنگ (بالا) و تبلچر (پایین) به شکل موازی نوشته شده‌اند. در این تمرین کافی است تنها از تبلچر استفاده کنید.

اجرای میزان اول (که در اینجا هفت نت را در خود جای داده است):

۱. فرت سوم، سیم پنجم را اجرا کنید.

۲. سیم چهارم را به شکل دست‌باز اجرا کنید.

۳. فرت دوم، سیم چهارم را اجرا کنید.

۴. فرت سوم، سیم چهارم را اجرا کنید.

۵. سیم سوم را در حالت دست‌باز اجرا کنید.

۶. فرت دوم از سیم سوم را اجرا کنید.

۷. سیم دوم را در حالت دست‌باز اجرا کنید.

 

 

خواندن نت در گیتار

نت‌های موسیقی در حالت استاندارد بر روی پنج خط معروف به خطوط حامل نوشته می‌شوند. هر خط و فضای بین خط‌ها یک نت را (نسبت به کلید قطعه) نشان می‌دهد. در گیتار معمولا از کلید سل استفاده می‌شود. در کلید سل، این خطوط نت‌های می، سل، سی، ر و فا را نشان می‌دهند (تصویر زیر). فاصله‌های میان خطوط نیز نت‌های فا، لا، دو و می را نشان می‌دهند. در تصویر پایین می‌توانید جایگیری این نت‌ها را مشاهده کنید.

نکته: هفت نت موسیقی عبارت‌اند از: دو (C)، رِ (D)، می (E)، فا (F)، سل (G)، لا (A)، سی (B)

اگر یک نت پایین‌تر یا بالاتر از خط باشد، از خطوط فرضی برای نشان دادن آن‌ها استفاده می‌شود (تصویر پایین).

نام نت‌ها پس از عبور از خط‌ها مجددا تکرار می‌شوند. در پایین جایگیری تمامی نت‌های قابل اجرا در گیتار را مشاهده می‌کنید.

تمرین یک آهنگ

آهنگ Merry Had a Little Lamb یکی از ساده‌ترین ترانه‌های انگلیسی است و برای یادگیری نت‌ها بسیار مناسب است. همانطور که اشاره کردیم بهتر است قبل از اجرای آهنگ، آن را گوش کنید و با ریتم و ملودی آن آشنا شوید.

در زمان اجرای آهنگ به این نکته توجه کنید که نت دو (C)، پایین‌تر از خط‌ نوشته شده و به همین دلیل دارای یک خط فرضی است. همچنین توجه کنید که نت دو صدایی پایین‌تر (بم‌تر) از نت سل دارد.

تمامی نت‌های این قطعه روی سیم پنجم اجرا می‌شوند. در پایین نت‌های قرار گرفته روی سیم پنجم را نیز مشاهده می‌کنید و می‌توانید با استفاده از آن، رابطه‌ی تبلچر و نت‌ها را بهتر درک کنید.

دیز و بمل

در میان هفت نت موسیقی، نت‌های دیگری وجود دارند که به اصطلاح «نیم‌گام» بالاتر (یا پایین‌تر) از آن‌ها هستند. این نت‌ها با علامت‌های دیز و بمل (# و ♭)‌ مشخص می‌شوند. به عنوان مثال نت سل دیز (#G)، نیم گام از نت سل (G) بالاتر است و نت سل بمل (♭G) نیم گام از نت سل (G) پایین‌تر است. برای اینکه روی دسته‌ی گیتار نیم‌گام بالاتر بروید، کافی است نت را یک فرت بالاتر اجرا کنید.

همانطور که در نت‌های بالا مشاهده می‌کنید، نت‌ها همواره بین دو خط عمودی هستند. به فضای بین این خط‌های عمودی، یک میزان گفته می‌شود. قطعه‌ی بالا دارای هشت میزان است. علامت‌های دیز و بمل در طول میزان ارزش خود را حفظ می‌کنند. پس اگر اولین نت سل در یک میزان، دیز باشد، تمامی نت‌های سل در آن میزان دیز هستند. اگر نیاز داشته باشیم که نت را مجددا در حالت عادی اجرا کنیم، از علامتی به نام بِکار استفاده می‌کنیم.

استفاده از نت‌های نیم‌پرده

نت‌های پایین در پنج میزان جای گرفته‌اند. به یاد داشته باشید که علامت‌های دیز و بمل تنها در طول میزان ارزش دارند و سپس ارزش خود را از دست می‌دهند. همچنین هر فرت گیتار نیم‌گام بالاتر از فرت قبل است. پس برای اجرای یک نت در حالت دیز، کافی است نت را یک فرت بالاتر اجرا کنید.

تمامی نت‌های قطعه‌ی پایین روی سیم چهارم گیتار اجرا می‌شوند. در زیر تصویر نت‌های سیم چهارم را نیز روی فرت‌برد مشاهده می‌کنید. توجه کنید که در تصویر پایین، نت‌های سل بمل (♭G) و فا دیز (#F) در یک فرت اجرا می‌شوند و نت‌های سل دیز (#G) و لا بمل (♭A) نیز در یک فرت اجرا می‌شوند. این نت‌ها در اصل یکی هستند. دلیل آن را با یادگیری بیشتر تئوری موسیقی متوجه خواهید شد.

مایه نما (Key Signatures)

گاهی نیاز داریم که علامت‌های دیز و بمل را در طول قطعه حفظ کنیم. در چنین شرایطی این علامت‌ها را در ابتدای قطعه و در مایه‌نما درج می‌کنیم. در این صورت، علامت در تمام طول قطعه معتبر خواهد بود. مگر اینکه پس از مدتی آن را تغییر دهیم. در پایین تمامی مایه نماها و نام آن‌ها را مشاهده می‌کنید.

با استفاده از مایه نماها می‌توانید تشخیص دهید که چه نت‌هایی دیز یا بمل هستند. اگر یک نت دیز یا بمل باشد، روی خط مربوط به آن نت علامت دیز یا بمل را درج می‌کنیم. به عنوان مثال در مایه‌نمای فا (F)، یک علامت بمل روی خط سل (G) درج شده، پس نت سل در طول قطعه بمل خواهد بود.

تمرین استفاده از مایه نما

همانطور که توضیح دادیم مایه‌نما روشی ساده برای استفاده از نت‌های دیز و بمل در نت‌نویسی است. با استفاده از آن‌ها می‌گوییم که به عنوان مثال «تمامی نت‌های سی (B) در این قطعه بمل هستند». در پایین دو قطعه را مشاهده می‌کنید که دقیقا به یک شکل اجرا می‌شوند. یکی از آن‌ها در دو (بدون دیز یا بمل) و دیگری در سل (دارای فا دیز در مایه‌نما) نوشته شده است.

در پایین برخی از نت‌ها در سیم دوم اجرا می‌شوند پس تصویری از نت‌های سیم دوم را نیز مشاهده می‌کنید. تصویر نت‌های سیم پنجم را می‌توانید بالاتر مشاهده کنید.

منبع: Guitar Lesson World